การคุมกำเนิดมีกี่วิธี

(ขอบคุณเนื้อหาจาก facebook ของใกล้มิตรชิดหมอ)

เพราะการมีลูกเป็นเรื่องใหญ่ที่ตามมาด้วยความรับผิดชอบมากมาย
การคุมกำเนิด จึงเป็นทางออกสำหรับผู้ที่ยังไม่พร้อม
แต่ทางเลือกในการคุมก็มีหลากหลาย ถ้าไล่พูดในรายละเอียดคงยาวมาก
วันนี้จะมาเกริ่นๆ แบบสั้นๆ ของแต่ละวิธีคุมกำเนิดแบบชั่วคราวที่ใช้บ่อยๆให้ฟังละกันค่ะ

วิธี : ถุงยางอนามัย (condom)
กลไก : ป้องกันอสุจิไม่ให้เข้าไปเจอกับไข่
ข้อดี : ไม่มีผลข้างเคียง ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพนธ์ได้
ข้อเสีย : ไม่สะดวก ต้องอาศัยความร่วมมือของฝ่ายชาย
ราคา/ระยะเวลา : ประมาน 50 บาท/กล่อง (3ชิ้น) แล้วแต่รุ่น

วิธี : ยาเม็ดคุมกำเนิดฮอร์โมนรวม (combined oral contraceptive pills)
กลไก : ประกอบด้วย estrogen + progesterone ยับยั้งการตกไข่
ข้อดี : ช่วยให้ประจำเดือนสม่ำเสมอ ลดอาการปวดและปริมาณประจำเดือนได้ เมื่อหยุดยาสามารถตั้งครรภ์ได้ทันที ลดโอกาสเกิดมะเร็งรังไข่
ข้อเสีย : ต้องกินสม่ำเสมอ อาจมีคลื่นไส้ในช่วงแรก ไม่เหมาะในผู้มีโรคหัวใจ โรคตับ ความเสี่ยงมะเร็งเต้านม
ราคา/ระยะเวลา : หลากหลาย มีตั้งแต่ ไม่ถึงร้อย-400+ /เดือน

วิธี : ยาฉีดคุมกำเนิดแบบสามเดือน (DMPA)
กลไก : ประกอบด้วย medroxyprogesterone acetate ยับยั้งการตกไข่และทำให้ผนังมดลูกบาง
ข้อดี : ฉีดทุกสามเดือนจึงสะดวก โอกาสพลาดน้อย ลดอาการปวดและปริมาณประจำเดือนได้ ลดโอกาสเกิดมะเร็งรังไข่และมะเร็งมดลูก เหมาะในคนที่ให้นมลูก เพราะไม่ทำให้นมลดลงแต่จะช่วยเพิ่มปริมานน้ำนมด้วย
ข้อเสีย : น้ำหนักเพิ่ม อาจมีประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ เลือดกะปริบกะปรอย หรือไม่มีประจำเดือนไปเลยได้ (แต่ไม่อันตราย) หลังหยุดยามักใช้เวลานานประมาน 6-12 เดือนถึงจะท้องได้
ราคา/ระยะเวลา : 100+/3เดือน 
วิธี : ยาคุมแบบฉีดทุกเดือน (ชื่อการค้า cyclofem)
กลไก : ประกอบด้วยทั้ง estrogen และ progesterone ยับยั้งการตกไข่และทำให้ผนังมดลูกบาง
ข้อดี : ประจำเดือนมาสม่ำเสมอ ไม่ต้องกินยา โอกาสพลาดน้อยกว่าแบบกิน ลดอาการปวดและปริมาณประจำเดือนได้ ลดโอกาสเกิดมะเร็งรังไข่และมะเร็งมดลูก สามารถตั้งครรภ์ได้เร็วเมื่อหยุดยา
ข้อเสีย : ต้องเจ็บตัวทุกเดือน ราคาแพงกว่าแบบสามเดือน อาจมีผลข้างเคียงของ estrogen เช่น คัดตึงเต้านม เป็นฝ้า
ราคา/ระยะเวลา : 200-300 บาท/เดือน

วิธี : ห่วงอนามัย (intrauterine device,IUD)
กลไก : ใส่ในโพรงมดลูก เกิดปฏิกิริยาที่ทำให้ไม่เหมาะกับการฝังตัวของตัวอ่อน มีทั้งชนิดที่ไม่มีฮอร์โมนและมีฮอร์โมน
ข้อดี : คุมกำเนิดได้ระยะยาว (5-10 ปี) ราคาไม่แพงเมื่อเทียบกับเวลาที่ใช้ได้ ชนิดที่มีฮอร์โมนจะแพงกว่า แต่จะช่วยลดประจำเดือนและอาการปวดประจำเดือนได้
ข้อเสีย : ต้องให้แพทย์เป็นผู้ใส่ ระยะแรกๆอาจปวดท้องน้อยหรือมีเลือดออกกะปริบกระปรอยได้ ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงหรือเคยติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน
ราคา/ระยะเวลา : 1000-5000 บาท / 5-10 ปี (ขึ้นกับชนิดค่ะ แต่หารแล้วก็ถูกโคตรๆ)

วิธี : ยาฝังคุมกำเนิด (implants)
กลไก : ประกอบด้วย progesterone ที่จะค่อยๆปล่อยออกมาใต้ผิวหนัง ยับยั้งการตกไข่ และผนังมดลูกบาง
ข้อดี : มีระยะการคุมกำเนิดได้ยาว ไม่ต้องกินยา น้ำหนักไม่เปลี่ยนแปลงมาก สามารถตั้งครรภ์ได้เร็วเมื่อหยุดใช้
ข้อเสีย : อาจมีประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ เลือดกะปริบกะปรอย
ราคา/ระยะเวลา : ประมาน 3000 บาท/ 3 ปี

หมดแล้วค่ะกับวิธีคุมแบบชั่วคราวที่ใช้กันบ่อยๆ
อ่านแล้วก็ลองๆนึกดูนะคะว่าตัวเองเหมาะกับแบบไหน
วิธีคิดหลักๆ คือดูว่าต้องการคุมนานแค่ไหน ขี้ลืมรึเปล่า มีโรคร่วมที่การคุมกำเนิดบางวิธีอาจจะช่วยให้ดีขึ้น (เช่นปวดเมนส์ จะเหมาะกับยากิน หรือยาฉีด) หรือมีข้อห้ามใช้รึเปล่าค่ะ